Bieganie to wysoce kontuzyjna aktywność. Sprawdź, na jakie urazy szczególnie uważać
Aktywność fizyczna, w tym również bieganie, niesie ze sobą wiele rozmaitych korzyści. Poprawia ogólną wydolność organizmu. Wspomaga utrzymanie prawidłowej masy ciała. Sprzyja uwalnianiu endorfin, nazywanych hormonami szczęścia. Przywołana forma ruchu wiąże się jednak również z pewnymi zagrożeniami, zwłaszcza gdy wykonuje ją osoba bez odpowiedniego doświadczenia. Mowa tu przede wszystkim o różnego rodzaju urazach w obrębie układu kostno-stawowego.
Na jakie urazy narażeni są biegacze?
Jedną z najczęściej występujących „dolegliwości” wśród biegaczy są tak zwane zespoły przeciążeniowe układu ruchu, czyli dysfunkcje (tendinopatie) szkieletowo-mięśniowe spowodowane nadmiernym obciążeniem tkanek. Zazwyczaj dochodzi do nich w obrębie ścięgien Achillesa lub ścięgien mięśni kulszowo-goleniowych. Głównym objawem tych problemów jest ból występujący w obrębie stawu skokowego, który nasila się w trakcie lub bezpośrednio po wysiłku. Towarzyszą mu również inne symptomy, na przykład zaczerwienie i obrzęk widoczny w zmienionej chorobowo okolicy. Pojawiają się ograniczenia ruchomości kończyny. Leczenie zespołów przeciążeniowych polega przede wszystkim na zmniejszeniu stanu zapalnego. Wykorzystuje się w tym celu różne zabiegi fizjoterapeutyczne (ultradźwięki, krioterapię itp.). Są też inne urazy, które są częstym udziałem biegaczy. Warto wspomnieć:
- Zespół pasma biodrowo-piszczelowego (ITBS) – schorzenie dotyczy struktury rozpościerającej się od miednicy do kości goleni, która odpowiada za stabilizowanie stawu kolanowego. Choroba objawia się bólem po zewnętrznej stronie kolana. Pacjenci skarżą się również na drętwienie uda, „trzaski” w kolanie oraz trudności w chodzeniu. Podczas badania fizykalnego można zaobserwować obrzęk widoczny poniżej stawu kolanowego. Leczenie sprowadza się głównie do łagodzenia stanu zapalnego, uśmierzania dolegliwości bólowych i oszczędzania kończyny.
- Shin splints (inaczej zespół przeciążeniowy piszczeli) – można go rozpoznać przede wszystkim po bólu goleni. Najpierw biegacz odczuwa go tylko po wysiłku. Z czasem dolegliwości przybierają na sile i nie ustępuje nawet po zaprzestaniu aktywności. Może też promieniować na inne części kończyny, utrudniając normalne poruszanie się. Leczenie polega na odciążeniu nogi. Niekiedy konieczne okazuje się podanie choremu niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
- Złamania zmęczeniowe – powstają w wyniku nagromadzenia lub częstego nawracania mikrourazów spowodowanych zbyt intensywnym treningiem biegowym. Ich objawy przypominają symptomy towarzyszące innym opisanym wyżej kontuzjom. Najpierw pojawia się niewielki ból w uszkodzonej okolicy. Z biegiem czasu jego nasilenie wzrasta. Dolegliwości stają się na tyle uciążliwe, że nierzadko uniemożliwiają nie tylko poruszanie się, ale również wykonywanie codziennych czynności. Podstawą procesu diagnostycznego jest wywiad lekarski. Lekarz zleca także wykonanie badań obrazowych, między innymi RTG i USG. Przebieg terapii zależy od przyczyn, które doprowadziły do złamania. Zazwyczaj obejmuje ona odpoczynek (zaprzestanie treningów), zastosowanie wkładek ortopedycznych i odciążenie kończyny.
Podczas biegania bardzo często dochodzi również do skręceń kostki. Leczenie tego typu opiera się na stosowaniu środków chłodzących oraz farmakoterapii (podawanie preparatów przeciwbólowych). Ważne jest również to, by unieruchomić staw i zrezygnować z intensywnego wysiłku fizycznego, w tym biegania.
Co zrobić, by zapobiegać kontuzjom podczas biegania?
Przede wszystkim trzeba się dobrze przygotować do planowanej aktywności. Bieganie „z marszu” nie jest najlepszym pomysłem. Najpierw warto się nieco porozciągać i rozgrzać mięśnie. Nie wolno zapominać o inwestycji w odpowiednie obuwie (zazwyczaj nieco większe niż rozmiar stopy). Należy też pamiętać o „złotej” zasadzie umiaru i metodzie małych kroków. „Stopniowanie” intensywności wysiłku pozwoli zmniejszyć ryzyko powstania urazów i kontuzji.
Źródła: WPROST, viamedica.pl